Oyun terapisi destekli çocuk danışmanlığı ergenlik öncesi problemleri içeren danışmanlıklardır. Başvuru sebebi problemin ailenin günlük hayatını etkilemesi ya da okuldaki süreçleri etkilemesi sebebi ile ebeveyn tarafından yapılmaktadır. Ergen ve yetişkin danışmanlıklarından farklı olarak çocuklar hayatlarında bir şeylerin ters gittiği ve bunun çözülmesi gerektiğini büyük çoğunlukla dile getirmezler. Çünkü çocukların dünyaları sadece deneyimledikleri kadardır. Dünyalarını başka durumlarla karşılaştıracak yeterli soyut düşünme becerisine de henüz sahip olmayabilirler.
Çocukların soyut düşünme becerisini yeteri kadarıyla sahip olmamaları sebebi ile ergenlik öncesi dönemdeki problemlerim çözümü için psikoloğa başvuru yapıldığında ilk aile ile görüşülür. Aileden problemi daha iyi anlamak amacı ile birtakım bilgiler alınır. Danışmanlık sürecine aile ile başlanır.
Çocuklarda henüz soyut işlem becerisi gelişmediği için başlarına gelen olayları yeterince ifade edemezler. Örneğin hayal kırıklığına uğradım, ölmekten korktum, anne senin ölmenden korkuyorum, başıma bir felaket gelecek diye korkuyorum gibi yetişkin danışmanlıklarında duyduğumuz cümleler çocuklar tarafından kurulamayabilir. Çocuklarla çalışırken buraları duyabilmemiz için elimizde ‘’oyuncaklar’’ ve ‘’oyun’’ gibi iki temel gücümüz vardır.
Oyun terapisi destekli çocuk danışmanlığında metafor kelimesi çocuk danışmanlıklarında sık kullanılır. Çünkü çocuklar oyunda kendilerini metaforik bir yerlerden ifade ederler. Örneğin bir ameliyat sonucu travma yaşadığını çocuk oyun seansı içinde kendini akrep tarafından ısırtarak anlatabilir. Ya da psikoloğu bir yılan ısırır. Ebeveyn arası çatışmaları anlatmak için çocuk hayvanları da dövüştürebilir, güneşsiz yağmurlu bir hava resmi de yapabilir. Çocuklar kendilerini en iyi nasıl ifade ederlerse onun oyunun içeride oynarlar. Çocuk psikoloğu ise onu duyan, duygularını anlamlandıran, onu anlayan gerekli müdahaleleri yapan bir yerdedir.
Çocuklar oyun içinde kendilerini anlatırken yeni nörol bağlantılar geliştirirler. Bu nörol bağlantılar aşamadığı durumları aşmasına yardımcı olur. Hayatında içselleştirdiği bir duygusal durumları oyun içinde ifade ederek ruhsal anlamda bir boşalım yaşar.
Çocuklarda görülen problemlerin birden fazla kaynağı olabilir. Bu problemin kaynağını bulabilmek için aileler çocuk danışmanları ile iş birliği yapmalıdırlar. Bu problemin keşfinde psikoloğun yapacağı detaylı gözlemin önemi büyüktür. Aile bu gözlem sırasında psikoloğa kendini şeffaf bir şekilde açmalıdır. Ailenin kendinin bile farkında olmadığı süreçlerde psikolog aile dinamiklerini izleyerek aileye bu davranışları keşfetmesine yardımcı olur.
Problemin bir kısmı ebeveynin kendince fark etmediği hatalı tutumlarından kaynaklı olabilir. Problemin çözümünde ebeveynin sürece motivasyonu, aktif bir şekilde katılımı, işlevsiz tutum ve davranışlarını değiştirmesi konusunda çabası önemlidir. Danışmanlık sürecinin sadece psikolog ve çocuk eşliğinde yürütülmeyeceğini aile bilmelidir. Aile sürecin içinde dinamik rol oynamalıdır. Gerektiğinde öğretmen, aile büyükleri ya da çocuğun hayatına dokunan birileri de dahil edilir.
Psikolog Emrehan MUTLU’nun kişisel web sitesidir.